Xơ gan mất bù, còn bù là 2 giai đoạn của bệnh xơ gan nhưng không phải ai cũng biết. Xơ gan là bệnh lý nguy hiểm, ảnh hưởng đến tính mạng của người bệnh nên không thể xem nhẹ. Và trong bài viết này, chúng tối sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về hai giai đoạn mất bù và còn bù của bệnh này.
1. Xơ gan còn bù, mất bù là gì?
Xơ gan là bệnh lý phổ biến và có nhiều người mắc phải ở Việt Nam. Bệnh xơ gan được chia ra làm 2 giai đoạn đó là xơ gan còn bù và mất bù. Nếu như xơ gan còn bù là giai đoạn đầu thì xơ gan mất bù là giai đoạn kế tiếp, tiến triển của bệnh.
Xơ gan còn bù
Đây là giai đoạn đầu của bệnh xơ gan và lúc này bệnh vẫn chưa có dấu hiệu hay triệu chứng nào để phát hiện. Khi ở giai đoạn còn bù, gan vẫn còn khỏe mạnh để thực hiện các chức năng cần thiết. Ngoài ra vì giai đoạn đầu nên các tế bào của gan vẫn còn khỏe mạnh để bù đắp cho các tế bào bị tổn thương và mô sẹo do xơ gan hình thành.
Xơ gan còn bù sẽ kéo dài trong nhiều năm liền sau đó mới chuyển sang giai đoạn sau. Tuy nhiên vì giai đoạn này rất ít dấu hiệu nên bạn khó có thể nhận biết được bệnh.
Thông thường bệnh nhân chỉ phát hiện khi đi kiểm tra sức khỏe định kỳ hoặc xét nghiệm máu. Việc phát hiện sớm bệnh xơ gan ở giai đoạn còn bù có ý nghĩa rất lớn trong việc điều trị hiệu quả, ngăn bệnh phát triển nặng hơn. Đa phần bệnh nhân ở giai đoạn còn bù không cần đến sự điều trị chuyên biệt mà chỉ cần thuốc hỗ trợ. Bên cạnh đó kết hợp với chế độ sinh hoạt, dinh dưỡng đầy đủ và loại trừ nguyên nhân gây bệnh là được.
Xơ gan mất bù
Xơ gan mất bù hay còn được gọi với tên khác là xơ gan cổ trướng. Đây là giai đoạn cuối của bệnh xơ gan và lúc này gan đã bị tổn thương rõ rệt. Khi bệnh đã chuyển sang giai đoạn xơ gan mất bù, lúc này các mô xơ gan gần như đã xơ hóa hoàn toàn. Những tế bào gan lành lặn không còn đủ khả năng để bù cho các tế bào bị tổn thương. Bệnh nhân ở giai đoạn xơ gan mất bù thì việc hồi phục gần như là không thể. Việc điều trị bệnh cũng sẽ khó khăn hơn giai đoạn còn bù rất nhiều. Mục đích của việc điều trị ở giai đoạn này chỉ là khắc phục, giảm nhẹ triệu chứng, đồng thời ngăn ngừa biến chứng để kéo dài thời gian sống cho bệnh nhân thôi.
Đa phần mọi người khi nghe đến bệnh xơ gan mất bù, còn bù đều cảm thấy khó hiểu và không thể phân biệt được. Tuy nhiên sau khi đọc đến đây các bạn đã hiểu và phân biệt được 2 giai đoạn của bệnh xơ gan.
2. Nguyên nhân xơ gan mất bù, còn bù
Nguyên nhân gây ra tình trạng xơ gan mất bù, còn bù có rất nhiều. Cụ thể như:
• Do lạm rụng rượu bia khiến gan bị đầu độc, làm việc quá tải dẫn tới tổn thương. Khi các tế bào gan không còn khả năng tái sinh, phục hồi dẫn đến xơ hóa. Nếu tiếp tục rượu bia sẽ đẩy nhanh quá trình phát triển của bệnh xơ gan từ giai đoạn còn bù sang mất bù và làm mất hết chức năng của gan.
• Do viêm gan virus: Khi virus tấn công, xâm nhập và dần phá hủy các tế bào gan khiến nó không còn khả năng tái sinh, phục hồi, từ đó gây tổn thương và xơ hóa.
• Do các bệnh lý khác ảnh hưởng tới gan vì không được điều trị, từ đó khiến gan tổn thương, lâu dần dẫn tới xơ gan và cổ trướng.
• Do tự ý sử dụng các loại thuốc kháng sinh không được kê đơn từ bác sĩ. Khi quá liều lượng sẽ khiến gan bị tổn thương, đặc biệt là với các loại thuốc như methyldopa, amiodarone hay methotrexate.
3. Dấu hiệu của xơ gan mất bù, còn bù
Là 2 giai đoạn đầu và cuối của bệnh xơ gan, vì thế dấu hiệu và triệu chứng của xơ gan mất bù, còn bù cũng khác nhau.
Xơ gan còn bù
Triệu chứng của xơ gan còn bù rất khó nhận biết và dễ nhầm lẫn với các bệnh lý khác do không rõ ràng. Đó là lý do khiến nhiều người chủ quan, không để ý đến khi bệnh phát triển sang giai đoạn nặng. Vì vậy nếu muốn phát hiện được bệnh sớm ở giai đoạn còn bù, bạn cần để ý đến những dấu hiệu sau đây:
• Cảm thấy người mệt mỏi, chán ăn, ăn không ngon mà không rõ nguyên nhân.
• Ăn không tiêu, cảm giác đầy bụng khó chịu.
• Nhận thấy nước tiểu có sự thay đổi, chuyển từ màu vàng nhạt sang màu vàng đậm hơn.
• Vùng hạ sườn phải thi thoảng bị đau kèm với cảm giác tức ngực.
• Ham muốn và khả năng đối với chuyện tình dục suy giảm.
• Phát hiện thấy mao mạch nổi lên tại một số vị trí trên cơ thể như bụng, lưng, cổ, ngực
Ăn không tiêu, cảm giác đầy bụng, khó chịu cũng là dấu hiệu của bệnh xơ gan còn bù
Khi thấy cơ thể có những dẫu hiệu bất thường như trên thì hãy đến bệnh việc để thăm khám và chẩn đoán chính xác bản thân có đang ở giai đoạn đầu xơ gan còn bù hay không. Vì nếu để lâu bệnh sẽ chuyển sang giai đoạn nặng hơn là xơ gan mất bù, gây khó khăn khi điều trị và dễ bị biến chứng nguy hiểm.
Xơ gan mất bù
So với xơ gan còn bù, xơ gan mất bù đã có những dấu hiệu rõ ràng hơn. Những dấu hiệu điển hình của bệnh nhân đã chuyển sang giai đoạn xơ gan mất bù là:
• Xuất huyết nội tạng: đây là triệu chứng điển hình của xơ gan mất bù và có tới 50% người bệnh có dấu hiệu này. Nguyên nhân khiến người bị xơ gan mất bù xuất huyết nội tạng là do từ tĩnh mạch của gan cùng huyết áp cao nội bộ đã gây áp lực cho tĩnh mạch ở dạ dày.
• Chướng bụng, cổ trướng: Chướng bụng cổ trướng là triệu trứng thường gặp mà theo các chuyên gia nói có tới 85% bệnh nhân mắc phải. cụ thể hơn, khi bệnh nhân bị xơ gan mất bù, trong bụng chứa nhiều dịch khiến da căng lên và làm bụng to ra. Khi dịch cổ trướng ở khoang bụng càng lớn bệnh nhân sẽ càng đau hơn hơn. Để giảm đau đơn cho bệnh nhân, bạn có thể áp dụng biện pháp hút dịch thường xuyên.
• Vàng mắt, vàng da: Bệnh nhân bị xơ gan có thể bị vàng da, vàng mắt khi ở giai đoạn còn bù. Tuy nhiên khi chuyển sang giai đoạn mất bù, dấu hiệu này sẽ càng rõ rệt hơn, da sẫm màu và chuyển sang màu vàng nghệ. Thậm chí cả mắt và móng tay cũng chuyển sang màu vàng nghệ như da.
• Chứng não gan: Khi bị chứng não gan người bệnh sẽ dần mất đi ý thức về lời nói và hành vi của mình. Bên cạnh đó người sẽ cảm thấy suy nhược, mệt mỏi, mắt mờ đi. Nếu không được can thiệp kịp thời, chứng não gan sẽ rất nguy hiểm có thể khiến người bệnh tư vong.
4. Xơ gan mất bù, còn bù có chữa được không
Xơ gan mất bù, còn bù có chữa được không là câu hỏi được rất nhiều người quan tâm đặt ra. Tùy thuộc vào tình trạng của bệnh ở giai đoạn còn bù hay mất bù để có phương án điều trị.
Xơ gan còn bù là giai đoạn đầu của bệnh, vì thế nếu bạn phát hiện sớm ở giai đoạn này thì việc chữa trị là hoàn toàn có thể. Nếu được chữa trị, người bệnh có thể trở về sống cuộc sống như người bình thường, gan vẫn còn khả năng phục hồi khỏe mạnh. Tuy nhiên để phát hiện khi xơ gan ở giai đoạn còn bù rất khó khăn do các triệu chứng mờ nhạt hoặc không có triệu chứng.
Còn xơ gan mất bù là giai đoạn cuối của bệnh xơ gan và hiện nay y học vẫn chưa có phương pháp điều trị khỏi hoàn toàn. Khi bệnh nhân chuyển sang giai đoạn mất bù, việc chữa trị chỉ với mục đích làm giảm đau và kéo dài thời gian sống. Ngoài ra điều khiến nhiều người lo ngại đó là khi xơ gan chuyển sang giai đoạn mất bù sẽ có nhiều biến chứng nghiêm trọng khiến bệnh nặng hơn.
5. Xơ gan mất bù, còn bù sống được bao lâu
Người mắc bệnh xơ gan còn bù, mất bù sống được bao lâu là điều không phải ai cũng biết.
Nếu như bệnh xơ gan được phát hiện sớm ở giai đoạn còn bù thì người bệnh sẽ có khả năng sống lâu hơn, tuổi thọ kéo dài từ 10 đến 20 năm. Còn nếu phát hiện ở giai đoạn mất bù thì thời gian sống sẽ ngắn hơn rất nhiều, người bệnh chỉ có thể sống được từ 1 đến 3 năm. Thậm chí thời gian sống đối với người bệnh ở giai đoạn mất bù chỉ chưa đầy 1 năm, tỷ lệ này chiếm tới 50% người mắc xơ gan.
Tuy nhiên theo các chuyên gia thì việc bệnh nhân xơ gan sống được bao lâu còn phụ thuộc vào tình trạng sức khỏe của họ, mức độ nghiêm trọng của bệnh, biến chứng như nào và cách điều trị ra sao.
6. Tiêu chuẩn chẩn đoán xét nghiệm xơ gan còn bù, mất bù
Như đã nói ở trên, việc phát hiện sớm xơ gan khi ở giai đoạn đầu sẽ giúp cho việc điều trị hiệu quả hơn. Tuy nhiên điều này lại không hề dễ dàng vì những biến chứng của bệnh ở giai đoạn sớm thường không rõ ràng. Vì vậy đi khám xét nghiệm là cách làm hiệu quả giúp bạn phát hiện bệnh chính xác.
Khi thực hiện xét nghiệm xơ gan còn bù, mất bù bạn sẽ được bác sĩ thăm khám lâm sàng. Sau khi căn cứ vào những dấu hiệu lâm sàng, bác sĩ sẽ chỉ định bạn cần thực hiện xét nghiệm như thế nào. Nếu có dấu hiệu của bệnh xơ gan, bác sĩ sẽ tiến hành làm các xét nghiệm sau:
Xét nghiệm công thức máu
Khi bạn bị xơ gan, các mô xơ sẽ khiến dòng máu chảy qua gan bị cản trở. Vì thế máu không được chảy đi sẽ ngược về lá lách và làm lá lách phình tò. Lá lách khi đó sẽ giữ lại, phá hủy các tế bào máu và làm giảm số lượng hồng cẩu, tiểu cầu, bạch cầu. Vì vậy thực hiện xét nghiệm máu giúp phát hiện sớm căn bệnh xơ gan nguy hiểm.
Xét nghiệm bilirubin
Khi bệnh nhân bị xơ gan, nồng độ bilirubin trong cơ thể tăng cao. Đó là lý do khiến người bị xơ gan bị vàng da, vàng mắt. Vì vậy thực hiện xét nghiệm bilirubin để kiểm tra và chẩn đoán xơ gan được áp dụng phổ biến.
Siêu âm
Đây là phương pháp đơn giản, nhanh gọn và được đánh giá cao vì có thể thực hiện nhiều lần mà không gây nguy hiểm. Tuy nhiên phương pháp này cũng có những hạn chế vì nó khó cho kết quả rõ ràng để có thể kết luận có bị mắc xơ gan hay không. Vì vậy để chính xác, bác sĩ sẽ phải chẩn đoán dựa vào những xét nghiệm khác nữa ngoài siêu âm.
Chụp CT
Chụp CT hay còn gọi là chụp cắt lớp và đây cũng là một phương pháp chụp X-quang nhưng cho kết quả rõ ràng hơn, độ chính xác cao và có thể khiến cho bệnh nhân nhiễm tia X.
Chụp cộng hưởng từ
So với phương pháp chụp CT thì chụp cộng hưởng từ được đánh giá cao hơn, hình ảnh thu được ở nhiều góc độ khác nhau. Tuy nhiên hạn chế của phương pháp này là chi phí khá cao.
Sinh thiết gan
Hiện nay sinh thiết gan được đánh giá là phương pháp hiệu quả nhất trong việc phát hiện bệnh xơ gan. Tuy nhiên người bị cổ chướng hoặc rối loạn chảy máu không thể thực hiện phương pháp này.
7. Điều trị bệnh xơ gan còn bù, mất bù
Điều trị xơ gan còn bù, mất bù như thế nào sẽ phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng của mỗi bệnh nhân để từ đó bác sĩ đưa ra phương pháp điều trị phù hợp.
Điều trị bằng thuốc
Điều trị bằng thuốc là một trong những phương pháp được áp dụng rất nhiều đối với bệnh nhân bị xơ gan. Bác sĩ sẽ kê cho người bệnh các loại thuốc tùy theo tình trạng phát triển của bệnh. Đối với bệnh nhân giai đoạn còn bù thường được dùng các loại thuốc lợi tiểu đơn thuần. Còn đối với giai đoạn mất bù, bên cạnh thuốc lợi tiểu còn dùng đến truyền albumin dịch cổ trướng tháo đi.
Điều trị theo nguyên nhân
Đây là một trong những phương pháp rất thành công trong điều trị xơ gan còn bù, mất bù. Tuy nhiên phương pháp này hiệu quả với giai đoạn còn bù hơn so với mất bù. Điều trị theo nguyên nhân giúp làm chậm được quá trình phát triển của xơ gan.
8. Chăm sóc bệnh nhân xơ gan còn bù, mất bù
Việc chăm sóc bệnh nhân xơ gan còn bù, mất bù rất quan trọng và nó ảnh hưởng tới quá trình điều trị. Người bệnh cần được bổ sung, cung cấp đầy đủ dưỡng chất trong thực đơn hàng ngày. Ngoài ra để cải thiện tình trạng xơ gan, nên ưu tiên bổ sung các loại thực phẩm nhiều chất xơ, vitamin. Nên nấu các món ăn thanh đạm, dễ tiêu hóa để giảm thiểu công việc cho gan.
Ăn uống, bổ sung đầy đủ dưỡng chất sẽ giúp bệnh nhân xơ gan tăng thể lực, đề kháng và có sức khỏe chống lại bệnh cũng như tiếp nhận phương pháp điều trị hiệu quả nhất. Bên cạnh chế độ ăn uống, người bệnh cũng cần nghỉ ngơi khoa học, hạn chế lao động nặng và vận động quá sức.
9. Thuốc đông y chữa xơ gan mất bù, còn bù
Hiện nay y học hiện đại phát triển nhanh chóng hơn rất nhiều so với y học dân gian cổ truyền. Hẳn bạn đã từng ít nhất một lần nghe được những lời khuyên từ người thân, bạn bè hay cả người có chuyên môn rằng không nên tin vào các bài thuốc chữa bệnh dân gian vì nó không được kiểm chứng khoa học.
Thế nhưng không phải ngẫu nhiên mà các phương pháp chữa bằng đông y vẫn được kế thừa và phát triển trong xã hội y học hiện đại như hiện nay. Các bài thuốc đông y cũng có những hiệu quả tích cực đối với điều trị bệnh xơ gan cho nhiều người.
Hiện nay thuốc đông y được sử dụng nhiều, không chỉ ở phương Đông mà cả phương Tây cũng rất ưa chuộng. Lý do là vì thuốc đông y có những ưu điểm đặc biệt sau đây:
Hiệu quả đáng tin cậy
Hiện nay các bài thuốc đông y được sử dụng cho bệnh xơ gan đa phần đều có “tuổi đời” rất cao, được sử dụng lặp đi lặp lại hàng trăm năm, vì vậy độ tin cậy cao.
An toàn
Các bài thuốc đông y có nguồn gốc tự nhiên, vì vậy không có độc hoặc độ độc thấp, hạn chế tác dụng phụ bất lợi cho sức khỏe. Đây là ưu điểm mà các loại hóa dược như thuốc tây không có được. Hiện nay con người đang có xu hướng sử dụng các sản phẩm có nguồn gốc từ thiên nhiên, và thuốc đông y là một trong số đó.
Ngoài ra phần lớn các bài thuốc đông y đều là sắc lên uống qua đường miệng. Tuy mất nhiều thời gian, cầu kỳ thực hiện nhưng không gây đau đơn và hạn chế được nguy cơ lây nhiễm bệnh khi dùng kim tiêm không vệ sinh.
10. Lời khuyên chăm sóc bệnh nhân mất bù, còn bù
Dù bạn đang trong giai đoạn xơ gan còn bù hay mất bù thì cũng nên thực hiện lối sống sinh hoạt lành mạnh để lẩy lùi bệnh một cách hiệu quả.
• Không nên uống rượu bia để làm tổn thương các tế bào gan, khiến chúng ngày càng yếu đi.
• Không nên ăn các loài hải sản như sò, trai sống vì nó không tốt cho ngươi xơ gan. Chỉ ăn khi trai, sò đã vệ sinh sạch sẽ và nấu chín.
• Hạn chế ăn các loại thực phẩm nhiều dầu mỡ và nên bổ sung các loại rau quả tốt cho bệnh như mướp đắng.
• Nên dành thời gian mỗi ngày để tập luyện thể dục, thể thao giúp nâng cao sức đề kháng, cho cơ thể khỏe mạnh.
Trên đây là những thông tin tổng quan về bệnh xơ gan mất bù, còn bù chúng tôi muốn chia sẻ với các bạn. Hy vọng bài viết đã cung cấp cho bạn những thông tin hữu ích để chăm sóc sức khỏe bản thân cũng như người thân yêu trong gia đình.